Sviðsljós

Ingveldur Geirsdóttir

ingveldur@mbl.is

Fjölgeislamælir nefnist nýjasta tæki Köfunarþjónustunnar ehf. Tækið var keypt af Ísmar ehf. og kostar nokkra tugi milljóna. Það er hið eina sinnar tegundar á Íslandi og er notað við ýmsar haf- og botnrannsóknir.

„Köfunarþjónustan keypti fyrirtækið Jarðfræðistofa Kjartans Thors ehf. fyrir ári. Jarðfræðistofan hefur til fjölda ára stundað allskonar rannsóknir á sjó og var með einlínumæli sem er fyrirrennari fjölgeislamælisins. Það eru gerðar meiri kröfur til þessara mælinga í dag og því var ákveðið að fjárfesta í nýjustu tækni,“ segir Ómar Hafliðason, atvinnukafari og rafeindavirki, en hann mun sjá um fjölgeislamælinn hjá Köfunarþjónustunni.

„Með þessu útvíkkum við þjónustu okkar við alla þá sem hafa einhverja hagsmuni af sjó og vötnum landsins. Það er gríðarleg þörf fyrir svona tæki á mörgum stöðum, þarf nýjar og nákvæmar mælingar.“

Góð þjónusta við hafnir

Fjölgeislamælirinn mælir sjávarbotninn mjög nákvæmlega niður á 300 metra dýpi, í honum eru 512 geislar og nær geislinn 160° út til hliðanna og beint undir bátinn sem hann er fastur við.

„Nú get ég skoðað með mikilli nákvæmni, bryggjuþil, brúarstólpa, rafstrengi og vatnslagnir út í eyjar, fundið flök og tækið reynist mjög vel við líkleit. Ég get mælt dýpi á höfnum landsins og siglingaleiðum og gert mælingar fyrir og eftir dýpkunarframkvæmdir. Tækið nýtist vel á uppistöðulónum virkjana og öðrum vötnum, til allskonar rannsókna,“ segir Ómar spurður í hvað tækið nýtist. „Við getum boðið höfnum landsins upp á miklu betri þjónustu. Til dæmis hafa þeir á Höfn í Hornafirði mikla þörf fyrir mælingu fyrir höfnina. Þar er sandurinn alltaf á fleygiferð og þarf að fylgjast vel með honum. Þeir eru með áhyggjur af djúpristum skipum sem koma inn og vilja vera með nýjustu mælingar, hvar sandurinn er og hvert dýpið er. Mælirinn er líka notaður til að leita að sandnámum en það getur greint kornastærðina á botninum. Í höfnum erlendis er það notað í neðansjávareftirlit en á slíku er ekki þörf hér.“

Léttur og hreyfanlegur

Fjölgeislamælirinn kemur til landsins nú fljótlega á nýja árinu og eru þegar farnar að berast pantanir.

„Það þarf bara einn mann til að stjórna mælinum og það er stór kostur við hann, fram yfir önnur tæki á markaðnum, að hann er hreyfanlegur. Ég get bara hoppað upp í flugvél með tækið og mælt þar sem þarf. Hingað til hafa þessir mælar verið fastir í bátum og skipum og þau þurft að sigla á staðinn. Þetta tæki er fyrirferðarlítið og vinnan fljótlegri og ódýrari, ég fer bara á milli báta með það. Ég festi mælinn á borðstokk á bát og neðan á honum er stykki sem horfir ofan í sjóinn.“

Að lokinni mælingunni tekur heilmikil tölvuvinna við að sögn Ómars, eyða þarf truflunum og útfæra myndina. „Það sem viðskiptavinurinn fær í hendurnar, er 3 víðar myndir af viðfangsefninu, eða aðrar útfærslur, allt eftir þörfum hans.“